İşlevsel Donma Nedir, Nasıl Atlatılır?

Gün içinde her şeyi yoluna koyduğunuz halde akşamları yatağa çakılıp kalıyorsanız, bu durumun adı işlevsel donma olabilir. Uzmanlara göre, küçük ama etkili hareketlerle bu durumdan çıkmak mümkün.

Yoğun ve üretken bir iş gününün ardından eve döndüğünüzde kendinizi tükenmiş hissetmeniz oldukça yaygın. Ancak bu durum sık sık tekrar ediyor ve sizi yataktan kalkamayacak kadar etkiliyorsa, “işlevsel donma” adı verilen bir stres tepkisi yaşıyor olabilirsiniz.

İşlevsel donma, zihnin ve bedenin aşırı stres karşısında verdiği bir savunma tepkisidir. Sosyal medyada “The Workout Witch” adıyla tanınan somatik egzersiz uzmanı Liz Tenuto, bu durumun özellikle kadınlar arasında yaygın olduğunu söylüyor. CNBC Make It’e konuşan Tenuto, kişinin dışarıdan bakıldığında işlevsel görünse bile içsel olarak çökmüş olabileceğini vurguluyor.

Tenuto’ya göre işlevsel donma yaşayan bireyler, tüm gün sorumluluklarını başarıyla yerine getirdikten sonra akşam saatlerinde kendilerini tamamen enerjisiz hissedebilir. Bu kişiler sık sık sosyal medya başında zaman geçirir, duygusal olarak kopuk hisseder, alkol veya madde kullanımına yönelebilir ve çeşitli fiziksel rahatsızlıklar yaşayabilir.

İşlevsel donmanın 10 belirtisi:

• Duygusal olarak uyuşukluk
• Ağlayamama
• Sosyal izolasyon
• Gerçeklikten kopma hissi
• Aşırı sosyal medya kullanımı
• Televizyon karşısında uzun vakit geçirme
• Alkol ya da madde kullanımı
• Uyku problemleri ve yorgunluk
• Sindirim sorunları
• Nedeni belirsiz fiziksel ağrılar

Bu durumu aşmak için ilk adım ise “çözülme” süreci olarak adlandırılıyor. Uzmanlar, hareketin işlevsel donmayı aşmanın en etkili yollarından biri olduğunu belirtiyor. Ancak bu hareketin yoğun egzersiz şeklinde olması gerekmiyor.

Somatik egzersizler, vücudu yavaşça ve bilinçli şekilde hareket ettirmeyi hedefler. Yoga, nefes egzersizleri, dans ve hatta kulak memelerini çekmek gibi basit hareketler bile vagus sinirini uyararak kişiye enerji sağlayabiliyor.

Tenuto, TikTok’ta paylaştığı videolarda, küçük baş ve boyun hareketleriyle kaygıyı azaltan uygulamalar gösteriyor. Ayrıca kısa yürüyüşler gibi basit çevresel değişikliklerin bile ruh hali üzerinde olumlu etkileri olduğunu ifade ediyor.

Tenuto’nun uyarısı ise dikkat çekici: “Donma halinde olan biri için hareketsiz kalmaya dayalı meditasyon, bu tepkiyi daha da derinleştirebilir. Bunun yerine nazik hareketlerle bedeni yavaş yavaş uyandırmak en sağlıklı yoldur.”