Trump Yönetimi’nden İran’a 30 Milyar Dolarlık Nükleer Anlaşma Girişimi

Trump yönetimi, İran’ın uranyum zenginleştirmeyi durdurması karşılığında ekonomik teşvikler içeren 30 milyar dolarlık sivil nükleer program önerisini değerlendiriyor. Olası plan, ABD’nin 2018’de çekildiği nükleer anlaşmaya dönüş anlamına gelebilir.

ABD eski Başkanı Donald Trump’ın liderliğindeki yönetim, İran’a yönelik dikkat çekici bir politika değişikliğini gündemine aldı. CNN’in haberine göre, yönetim, İran’ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerini durdurması karşılığında ekonomik teşvikler içeren 30 milyar dolarlık sivil nükleer anlaşma seçeneğini değerlendiriyor.

Konuya yakın üç kaynağa göre, söz konusu öneri, Trump yönetiminin İran rejimine yönelik alternatif politikalar kapsamında ele aldığı birçok fikirden sadece biri. Plan kapsamında, İran’ın bazı bölge ülkelerinden teknik destek alarak sivil amaçlı bir nükleer program inşa etmesi ve bu kapsamda dondurulmuş İran varlıklarının serbest bırakılması öngörülüyor.

Trump’tan “geri dönüş” niteliğinde adım olabilir

Bu girişim, Trump’ın 2018’de ABD’yi Barack Obama döneminde imzalanan İran Nükleer Anlaşması’ndan çekmesiyle başlattığı “maksimum baskı” politikasından önemli bir sapma olarak değerlendiriliyor. Trump, o dönemde anlaşmanın İran rejimine “nakit can simidi” sağladığını savunmuştu.

Ancak önerilen yeni anlaşmanın hayata geçip geçmeyeceği ya da ABD ile İran arasında resmi müzakerelerin başlatılıp başlatılmayacağı henüz net değil.

Trump: “Böyle bir şey duymadım, sahte haber”

Trump, Cuma gecesi Truth Social hesabında yaptığı açıklamada, bu iddiaları yalanladı. “Bu saçma fikri hiç duymadım,” diyen Trump, bunun yalnızca “sahte haberler tarafından ortaya atılmış bir aldatmaca” olduğunu belirtti.

Ancak aynı gün Beyaz Saray’da Ruanda ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti dışişleri bakanlarıyla bir araya gelen Trump, gazetecilere yaptığı açıklamada İranlıların kendisiyle görüşmek istediğini söyledi.
“Benimle görüşmek istiyorlar ve bunu hemen yapacağız,” diyen Trump, “Yaptırımlarımız nedeniyle hiçbir şey yapamıyorlar. Sizce benimle görüşmek istemezler mi? Onlar aptal insanlar değil,” ifadelerini kullandı.

Hamaney’in çıkışı gerilimi artırdı

Söz konusu gelişmeler, İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’in Perşembe günü devlet televizyonunda yayımlanan bir konuşmasında, İsrail’e karşı zafer ilan etmesinin ardından yaşandı.
Hamaney, “İslam Cumhuriyeti zafer kazandı ve Amerika’nın yüzüne tokat attı,” ifadelerini kullandı. Bu açıklamaya sert tepki gösteren Trump, İran’a yönelik olası yaptırım hafifletmelerini geri çekme tehdidinde bulundu.

“Yaptırımlar ISIRIYOR!” diyen Trump, İran’ın söz konusu zafer açıklamasını “aptalca ve yalan” olarak nitelendirdi.