Bankaların sürdürülebilir ve etraf dostu yatırımlara ne ölçüde kaynak sağladığı ölçülecek

Foreks – “Bankaların Yeşil Varlık Oranı Hesaplaması Hakkında Tebliğ” (Tebliğ) 11.4.2025 tarihli ve 32867 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Yürürlüğe giren “Bankaların Yeşil Varlık Oranı Hesaplaması Hakkında Tebliğ” ile bankaların sürdürülebilir ve etraf dostu yatırımlara ne ölçüde kaynak sağladığı objektif biçimde ölçülerek Kurum’a raporlanacak. 

Haziran 2025 bilgileriyle başlayacak uygulamanın, şeffaflığı artırması, yeşil finansmana yönelimi teşvik etmesi, milletlerarası yeşil finansmana erişimi desteklemesi ve Türkiye’nin iklim taahhütlerine katkı sağlaması hedefleniyor. 

Ayrıca, iklimle irtibatlı finansal risklerin idaresi için hazırlanan rehber de Temmuz 2025’te yürürlüğe girecek. Bu düzenlemeler, Türkiye’nin milletlerarası standartlara ahengini ve sürdürülebilir finansal sisteme geçişini destekliyor.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK), tarafından yapılan açıklamada şöyle denildi:

“Bilindiği üzere, dönüştürücü ve yönlendirici gücü nedeniyle finans kesimi yeşil ve sürdürülebilir bir iktisada geçiş sürecinin başarısı açısından kritik bir pozisyonda bulunmaktadır. Bankaların bilançolarında yer alan yeşil varlık kriterlerine uyumlu arlıkların, metodoloji kapsamındaki toplam varlıklara bölünmesi ile hesaplanmakta olan yeşil varlık oranı (YVO), kredi kuruluşlarının yeşil ve sürdürülebilir bir iktisada geçiş sürecine katkısının objektif, dengeli ve karşılaştırılabilir bir formda ölçülerek izlenmesi emeliyle geliştirilmiş bir performans göstergesi olup yakın dönemde Avrupa Birliği (AB) tarafından da kredi kuruluşlarına yönelik birincil performans göstergesi olarak kabul edilmiş ve uygulamaya konulmuştur.

Kurumumuzca 2021 yılında yayımlanan “Sürdürülebilir Bankacılık Stratejik Planı (2022- 2025)” kapsamında yeşil finansmanın geliştirilmesi stratejik gayesine yönelik olarak hazırlanan Bildiri ülkemizin ve finansal sistemimizin muhtaçlıkları ve AB’nin yaklaşımı dikkate alınarak ve bölüm ile yakın iş birliği içerisinde şekillendirilmiştir. Bildirim uyarınca, birinci kademede Kurumumuzca belirlenen yeşil varlık kriterlerine dayalı olarak hesaplanacak oranların Kuruma raporlanması öngörülmekte, ilerleyen kademelerde ulusal seviyede uygulamaya konulacak geniş kapsamlı sınıflandırma kriterlerinin dikkate alınması hedeflenmektedir. Bildirim kapsamında ayrıyeten, önümüzdeki periyotta YVO’nun yanı sıra finansal hizmetlerin farklı boyutlarını dikkate alan ikincil performans göstergeleri geliştirilebilmesine de imkân

tanınmaktadır.

Haziran 2025 dataları üzerinden başlaması öngörülen hesaplama ve raporlama uygulamasının şeffaflığı ve piyasa disiplinini artırarak bankalar nezdinde yeşil finansmana yönelik farkındalığı ve motivasyonu güçlendirmesi, aldatıcı uygulama ve beyanları önlemesi, milletlerarası finansmana erişim sürecini desteklemesi ve ülkemizin iklim değişikliğine ait gayelerinin ve memleketler arası taahhütlerinin gerçekleştirilmesine değerli katkı sağlaması

beklenmektedir.

Tebliğe Kurumumuz İnternet sitesi “Mevzuat / Bankacılık Kanununa Ait Düzenlemeler / Tebliğler” kısmından ulaşılması mümkündür.

Diğer yandan, ülkemiz, bankacılık alanında siyasetlerin geliştirilmesi ve uygulamada daha tesirli uyumun sağlanması gayesiyle üye ülkelerin bankacılık otoriteleri ortasında iş birliğini sağlayacak bir platform olarak oluşturulan Basel Bankacılık Kontrol Komitesinin (Basel Komitesi) üyesi olup, ülkemizin Basel Komitesi tarafından yayımlanan standartlara ahenk taahhüdü bulunmaktadır. Kurumumuzca yürütülen düzenleme çalışmaları kapsamında bu standartların yanı sıra bankacılık bölümündeki memleketler arası uygun uygulamalar da takip edilerek dikkate alınmaktadır. Bu çerçevede, bankaların maruz kaldıkları yahut kalacakları iklimle temaslı finansal risklerini tesirli bir biçimde yönetebilmelerini teminen oluşturulacak ve/veya yürütülecek siyaset, süreç ve faaliyetler ile bankaya ilişkin vazife ve sorumluluklara ait âlâ uygulamalara temel teşkil edecek prensiplerin belirlenmesi maksadıyla, Basel Komitesi tarafından Haziran 2022 tarihinde “Principles for the Effective Management and Supervision of Climate-related Financial Risks” dokümanı yayımlanmıştır. Bahse bahis dokümanda yer alan unsurlar temel alınarak hazırlanan “İklimle Temaslı Finansal Risklerin İdaresine Ait Rehber”e en son hali verilmiş olup Rehberin Temmuz 2025 tarihi prestijiyle yürürlüğe girmesine Şuraca karar verilmiştir. Rehbere Kurumumuz İnternet sitesi “Mevzuat/Bankacılık Kanuna Ait Düzenlemeler/Rehberler” kısmından ulaşılması mümkündür. Kamuoyuna hürmetle duyurulur.”