E-ticaret vergi kıskacında: Dijitalleşmeyen KOBİ’ler ve satıcılar ciddi yaptırımlarla karşı karşıya

2025 yılı itibarıyla e-ticaret sektörü yoğun vergi denetimleriyle karşı karşıya kaldı. Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), e-ticaret yapan işletmeleri ve bireysel satıcıları otomatik analiz sistemleriyle izliyor. Söz konusu sıkı takip, e-ticaretle uğraşanlar için bazı riskler de doğurdu. Uzmanlar, dijitalleşme sürecini henüz tamamlamamış işletme ve satıcıların yüksek cezai yaptırımlara maruz kalabileceğini belirtiyor. Aynı zamanda, sürdürebilirlik açısından da ciddi risklerle karşı karşıyalar.

“Geçmiş yıllara dönük ciddi para cezaları kesilebilir”
Konuya dair değerlendirmelerde bulunan BirFatura CEO’su İbrahim Bayır, artık KOBİ’lerin de büyük bir titizlikle takip altında tutulduğunu kaydetti. Bayır, fatura eksikliği, zamanında düzenlenmeye irsaliyeler nedeniyle geçmişe dönük yüksek miktarda cezaların kesilebileceğini anlattı: “Artık sadece büyük firmalar değil, küçük ölçekli satıcılar da aynı titizlikle denetleniyor. Ayda birkaç bin lira ciro yapan bir kişi de, milyonluk işlem hacmine sahip bir şirket de, yasal yükümlülüklerini eksiksiz yerine getirmek zorunda. Özellikle kayıt dışı satış şüphesi olan işlemler, anlık tespit edilip inceleniyor. Fatura eksikliği, belge uyuşmazlığı veya zamanında düzenlenmeyen irsaliyeler, geçmiş yıllara dönük ciddi para cezalarına neden olabiliyor.”

“Ağır yaptırımlar doğurabilir”
İbrahim Bayır, GİB’nin 2024 verilerinde e-ticaret sektöründe sadece bir yılda vergisi ödenmeyen 44,5 milyar liralık gelir tespit edildiğini hatırlattı. Bayır, hatalı veya eksik beyanların ağır yaptırımlar doğurabileceğini de kaydetti: “Vergisi ödenmeyen bu rakamların sektör için dönüm noktası olduğunu dile getiren Bayır, “Platform gelirleri, banka hareketleri ve sanal pos işlemleri artık otomatik çapraz kontrol ediliyor. Vergi beyanı ile gerçek gelir arasındaki farklılıklar anında tespit edilebiliyor. Hatalı veya eksik beyanlar, sadece para cezası değil, aynı zamanda geçmişe dönük incelemelerle daha ağır yaptırımlar doğurabiliyor.”

Dijitalleşmeyen işletmeler ciddi risklerle karşı karşıya
Dijitalleşmeyen işletmelerin ciddi riskler karşı karşıya olduğunun altını çizen Bayır, bu işletmelerin kaynak kaybı yaşadıklarını da belirtti: “Dijital altyapısı olmayan işletmeler, hem denetimlerde yüksek ceza riskiyle karşı karşıya kalıyor hem de operasyonel süreçlerinde ciddi zaman ve kaynak kaybı yaşıyor. e-Fatura ve e-arşiv entegrasyonları sayesinde hata oranı minimuma iniyor, süreçler hızlanıyor ve finansal veriler anlık olarak takip edebilir. Bu da iş ortakları ve müşteriler nezdinde güveni artırıyor.”

“Hazırlıklı olanlar ayakta kalacak”
İbrahim Bayır, Türkiye’de e-ticaret faaliyeti yürüten yüz binlerce küçük satıcı bulunduğunu ve önemli bir kısmının hâlâ kağıt fiş veya elden fatura düzenlendiğini ifade etti. Bayır, söz konusu satıcıların gelecekte büyük kayıplar yaşayabileceğinin de altını çizdi: “Denetimler sıkılaştıkça, manuel yöntemlerle çalışan satıcılar için sürdürülebilirlik imkânsız hale gelecek. Yasal uyumu zamanında sağlayan, gelir-gider takibini dijital ortamda yöneten işletmeler ise rekabette bir adım öne geçecek. Uyum sürecini erteleyenler değil, hazırlıklı olanlar ayakta kalacak.”

“Yeni düzenlemeyle zorunlu hale getirildi”
BirFatura CEO’su İbrahim Bayır, bu yıl yürürlüğe giren yeni düzenlemeyle e-fatura, e-arşiv ve e-defter uygulamalarına geçişin zorunlu hale getirildiğini de şöyle hatırlattı: “2025’te yürürlüğe giren yeni düzenlemelerle birlikte, e-ticaret yapan tüm işletmelere, (Bir önceki yıl ciroları 500 bin TL ve üzeri ise) e-fatura, e-arşiv ve e-defter uygulamalarına geçişi zorunlu hale getirildi. Ayrıca, platformlar üzerinden yapılan satışlarda KDV beyanı ve tahsilatı, GİB tarafından otomatik izleniyor. Yanlış veya eksik KDV beyanı, geçmişe dönük ciddi cezalara yol açabilir.”