Emtia Piyasaları Gerilimle Dalgalandı

İsrail-İran gerilimi, emtia piyasalarında güvenli liman talebini artırırken petrol fiyatlarında sert yükseliş görüldü. ABD-Çin ticaret gelişmeleri, Fed’in faiz kararı beklentisi ve Çin’in zayıf verileri de fiyatlamalarda etkili oldu.

Emtia piyasaları, tamamlanan haftada jeopolitik riskler ve makroekonomik gelişmelerin etkisiyle sert fiyat hareketlerine sahne oldu. Özellikle Orta Doğu’da İsrail ile İran arasında tırmanan gerilim, güvenli liman talebini artırırken petrol arzına yönelik endişeleri körükledi.

İsrail’in İran’ın nükleer tesisleri ve füze altyapısına yönelik hava saldırıları, Tahran’ın aynı gece balistik füzelerle karşılık vermesiyle bölgesel tansiyon yükseldi. Bu durum, Hürmüz Boğazı’nda sevkiyatın aksayabileceği yönündeki kaygıları artırdı. ABD Başkanı Donald Trump’ın İran’a nükleer program konusunda anlaşma çağrısı yapması, krizi diplomatik düzleme çekmeye yönelik bir hamle olarak değerlendirildi.

Analistler, İran’ın Boğaz’ı kapatmasının, ülke ekonomisinin temelini oluşturan petrol ihracatını sekteye uğratacağı ve başlıca alıcısı Çin ile ilişkilerine zarar vereceği görüşünde birleşti.

Jeopolitik gerginliğin yanı sıra, ABD Başkanı Trump’ın Çin ile nadir toprak elementlerini kapsayan yeni bir ticaret anlaşmasına varıldığını duyurması da piyasaların odağındaydı. Anlaşmanın iki ülke liderinin onayına tabi olduğu, ABD’nin Çin ürünlerine %55, Çin’in ise ABD ürünlerine %10 tarife uygulayacağı belirtildi.

Fed’in faiz kararı bekleniyor
Gelecek hafta açıklanacak olan ABD Merkez Bankası’nın (Fed) faiz kararı yatırımcıların radarında. ABD’de Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), mayısta aylık %0,1, yıllık %2,4 artarak beklentilerin altında kaldı. Para piyasaları, Fed’in faizi bu ay sabit bırakacağına kesin gözüyle bakarken, eylül ayında faiz indirimine gitme olasılığı %86 olarak fiyatlandı. Yıl sonuna kadar toplam iki indirim beklentisi öne çıkıyor.

Bu çerçevede ABD 10 yıllık tahvil faizi haftayı %4,42’ye gerilerken, dolar endeksi %1 düşüşle 98,2 seviyesine indi.

Altın ve Platin Değer Kazandı
Değerli metallerde haftalık görünüm pozitif oldu. ABD enflasyonunun beklenenden düşük gelmesi ve Orta Doğu’daki artan jeopolitik riskler, güvenli liman talebini güçlendirdi. Altının ons fiyatı 3.433 dolara yükselirken, platin 1.308 dolarla son 4 yılın zirvesini gördü.

Platin, yılbaşından bu yana %40’ı aşan artışla en çok değer kazanan değerli metal oldu. Altın %30, gümüş %25 artarken, paladyum %16’dan fazla yükseldi. Ancak paladyum, elektrikli araçlara geçiş nedeniyle benzinli araçlara olan talebin azalması sonucu sınırlı kaldı. Haftalık bazda, platinde %5, altında %3,4 ve gümüşte %0,9 artış kaydedilirken, paladyum %1,9 geriledi.

Petrolde Sert Yükseliş
Petrol fiyatları, İsrail’in saldırıları sonrası arz kesintisi endişeleriyle haftayı güçlü yükselişle tamamladı. İran Ulusal Petrol Şirketi, rafineri ve depolama tesislerinin zarar görmediğini açıkladı. Buna rağmen Brent petrol fiyatı, haftalık bazda %11,1 artarak 73,7 dolara çıktı. Bu, 3 Ekim 2022 haftasından bu yana en güçlü haftalık yükseliş oldu. Aynı dönemde doğal gaz fiyatları %2,5 değer kaybetti.

İran’ın günlük yaklaşık 3,3 milyon varil üretiminin 2 milyon varilden fazlasını ihraç ettiğine dikkat çeken analistler, OPEC ülkelerinin bu açığı telafi edecek kapasiteye sahip olduğunu belirtti. Ancak Hürmüz Boğazı’na olan yüksek bağımlılık, arz güvenliğini tehdit eden en kritik unsur olarak öne çıkıyor.

Baz Metaller Çin ve Ticaret Verileriyle Geriledi
Baz metallerde fiyatlamalar, Çin’den gelen zayıf ekonomik veriler ve Trump’ın olası vergi artışı açıklamalarıyla baskı altında kaldı. Çin’in zayıf sanayi üretimi ve ithalat rakamları, talep görünümünü olumsuz etkilerken, ABD’nin yeni ticaret kısıtlamaları da fiyatlar üzerinde aşağı yönlü baskı oluşturdu.

Bu ortamda tezgah üstü piyasalarda haftalık bazda bakır %1,6, çinko %1 ve nikel %1,9 düşerken, kurşun %0,2 ve alüminyum %1 yükseldi.

Tarım Emtialarında Karışık Seyir
Tarım emtialarında haftalık görünüm arz ve hava koşulları temelli fiyat hareketleriyle şekillendi. ABD Tarım Bakanlığı (USDA) raporuna göre, buğday kalitesi son altı yılın en iyi haziran başlangıcını gösterdi. Buğdayda ihracat beklentisi artırılırken, stok tahmini düşürüldü.

Soya fasulyesi ve mısırda ekim hızla ilerlerken, mahsul kalitesi genel olarak olumlu seyretti. Buğdayda %2,1 düşüş görülürken, soya fasulyesi %1,1, mısır %0,2, pirinç ise %0,9 yükseldi.

Kahve ve kakaoda ise arz yönlü gelişmeler fiyatları etkiledi. Brezilya’da yüksek rekolte beklentisi kahve fiyatlarını baskılarken, Fildişi Sahili’nde verimli geçen ara hasat döneminin etkisiyle kakao fiyatları %12,5 geriledi. Şeker %0,3 artarken, kahve %2,7 ve pamuk %0,5 düşüş kaydetti.