Emtia Piyasasında Sert Dalgalanmalar

Fed’in faiz indirimi beklentileri, Çin’den gelen zayıf veriler ve jeopolitik gelişmeler geçen hafta emtia fiyatlarında sert dalgalanmalara yol açtı. Değerli metaller gerilerken, baz metaller ve tarım emtialarında karışık bir seyir izlendi.

Geçtiğimiz hafta emtia piyasaları, küresel ekonomiye yön veren gelişmelerin etkisiyle oldukça hareketli geçti. Özellikle ABD Merkez Bankası (Fed) ve Çin ekonomisine dair gelen veriler, fiyatlamalar üzerinde belirleyici oldu.

ABD’de temmuz ayı enflasyon verileri, yatırımcıların Fed’in eylülde faiz indirimine gideceği beklentisini güçlendirdi. Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) beklentilerle uyumlu gelirken, yıllık enflasyonda düşüş eğilimi sürdü. Ancak aynı dönemde açıklanan Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) yüzde 0,3 artarak son üç yılın en sert yükselişini kaydetti. Bu durum, Fed’in faiz indiriminde temkinli davranabileceği yönündeki endişeleri artırdı. Yine de piyasalarda 25 baz puanlık indirim ihtimaline yüksek olasılık veriliyor.

Çin tarafında açıklanan veriler ise ekonomide süregelen zayıflığa işaret etti. Temmuz ayında bankaların verdiği yeni krediler 20 yıl sonra ilk kez aylık bazda azaldı. Sanayi üretimi yüzde 5,7 ile son sekiz ayın en düşük artışını kaydetti. Perakende satışlarda yalnızca yüzde 3,7’lik artış görülürken, emlak yatırımları ocak-temmuz döneminde yüzde 12 geriledi. Kentsel işsizlik oranı yüzde 5,2’ye çıktı. Bu tablo, tüketici ve şirketlerin kredi talebinde isteksizliğin sürdüğünü ortaya koydu. Analistler, mevcut teşviklere rağmen kalıcı bir toparlanma için kapsamlı destek paketlerine ihtiyaç olduğunu belirtiyor.

Jeopolitik gelişmeler de emtia piyasaları üzerinde etkili oldu. Rusya-Ukrayna savaşındaki belirsizlikler sürerken, Alaska’da ABD Başkanı Donald Trump ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında gerçekleşen zirve piyasalar tarafından yakından takip edildi. Analistler, Trump’ın Çin ile gümrük vergileri konusundaki ateşkesi 90 gün uzatmasının özellikle sanayi metalleri için kısa vadeli rahatlama sağladığını, ancak ticaret gerilimlerinin hâlen fiyatlar üzerinde risk oluşturmaya devam ettiğini ifade ediyor.

Değerli metaller tarafında, altın, gümüş ve paladyum haftayı düşüşle kapatırken, platin sınırlı yükseldi. Fed’in faiz indirimine yönelik beklentilerin güçlenmesi fiyatları yukarı çekerken, yüksek üretici enflasyonu bu eğilimi sınırladı. Trump’ın altın külçelerine gümrük vergisi koymayacağını açıklaması da altın fiyatlarında kısa süreli destek yarattı.

Baz metallerde Çin’den gelen zayıf veriler baskı yaratsa da arz kaynaklı gelişmeler bakır ve nikel fiyatlarını destekledi. Şili’deki Codelco madeninde yaşanan çökme nedeniyle üretimin aylarca durabileceği açıklanırken, Zambiya’da üretim düşüşü ve büyük şirketlerin güçlü finansal sonuçları bakır fiyatlarını yukarı çekti. Çinko tarafında ise Trafigura’nın Singapur depolarından büyük miktarda çinko çekip ABD’ye sevk etmesi fiyat hareketlerinde etkili oldu.

Enerji piyasasında, Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) ve ABD Enerji Enformasyon İdaresi (EIA) raporlarının küresel petrol talebinde yavaşlamaya işaret etmesi Brent petrolü 64,75 dolara kadar geriletti. Bu seviye, haziran başından bu yana görülen en düşük fiyat oldu. Ancak Trump-Putin zirvesi öncesi kısmi toparlanma yaşandı. Brent petrol haftayı yüzde 0,1 düşüşle kapatırken, doğal gaz fiyatlarında kayıplar yüzde 2,5’i buldu.

Tarım emtialarında ise karışık bir seyir izlendi. ABD’de mısır ve soya için yüksek verim beklentileri ile Rusya ve Avustralya’da artan buğday üretimi fiyatları baskılarken, güçlü ihracat satışları özellikle mısır ve buğday tarafında kayıpları sınırladı. Soya fasulyesi, hem ihracat rakamları hem de rekor iç işleme verileriyle güçlü yükseliş kaydetti. Chicago Ticaret Borsası’nda buğday yüzde 2,5, soya fasulyesi yüzde 5,6 ve mısır yüzde 0,1 artarken, pirinç yüzde 0,2 geriledi.

Kahve fiyatları yüzde 11’i aşan yükselişle dikkat çekti. Şeker ve pamukta da artışlar görülürken, kakao fiyatı yüzde 3,8 değer kazandı. Buğday piyasasına ilişkin değerlendirmelerde bulunan uzmanlar, küresel arzın yüksek seyretmeye devam ettiğini, bu nedenle fiyatların baskılandığını vurguladı. ABD Tarım Bakanlığı’nın son üretim tahminlerindeki düşüşün ise kısa vadeli toparlanmaya zemin hazırlayabileceği ifade ediliyor.

Sonuç olarak, geçen hafta emtia piyasaları hem makroekonomik veriler hem de jeopolitik gelişmelerle yön buldu. Fed’in faiz kararı, Çin ekonomisindeki seyrin yanı sıra ticaret politikaları ve arz-talep dengesi önümüzdeki haftalarda da fiyatlamalarda belirleyici olacak.