Faiz indirimi süreci başladı bundan sonra ne olacak?

Güncelleme: Ağustos 5, 2025 05:36

Faiz indirimi süreci başladı bundan sonra ne olacak?

300 baz puanlık indirimle, politika faizi yüzde 46’dan yüzde 43’e çekilirken, gecelik vadede borçlanma faiz oranı ise yüzde 44,5’ten yüzde 41,5’e indirildi. Makroihtiyati tedbirler konusunda bir gevşeme olmamasından dolayı, bu indirimin kredi faizlerine yansıması sınırlı kaldı.
Uzun bir aradan sonra, Ocak 2025’te faiz indirimlerine tekrar başlayan TCMB, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alınmasıyla birlikte CHP’li belediyelere yönelik başlatılan 19 Mart operasyonları sonrasında piyasalarda oluşan dalgalanma nedeni ile, faizleri tekrar yükseltmek zorunda kalmıştı.

İNDİRİMLER DEVAM EDECEK Mİ?

Yeniden başlayan faiz indirimi konusunda ise Merkez Bankası temkinli bir duruş sergiliyor. Para Politikası Kurulu (PPK) açıklamasında, indirimlerin devam edeceği sinyali verilse de gelecek veri ve beklentilere göre indirimlerin büyüklüğünün belirleneceği vurgulanıyor. Enflasyonun ana eğiliminin haziranda yatay seyrettiğini, öncü verilerin ise temmuzda aylık enflasyonun aya özgü unsurlarla geçici olarak artacağını dile getiren açıklamada, yakın döneme ilişkin verilerin talep koşullarının dezenflasyonist etkisinin arttığını gösterdiği vurgusu yapıldı.

REZERVLER NE DURUMDA?

Açıklamada, jeopolitik gelişmelerin ve küresel ticarette artan korumacılığın dezenflasyon sürecine olası etkilerinin yakından takip edildiği kaydedildi. Ayrıca, enflasyon beklentileri ve fiyatlama davranışlarının dezenflasyon süreci açısından risk unsuru olmaya devam ettiği bir kez daha belirtildi. Öte yandan TCMB’nin son açıkladığı haftalık verilere göre, 18 Temmuz ile sona eren haftada döviz rezervleri 1 milyar 752 milyon dolar arttı ve 83 milyar 303 milyon dolara yükseldi. Böylece 21 Mart 2025 tarihindeki 88 milyar 328 milyon doların ardından en yüksek rezerv rakamına ulaşılmış olsa da, 19 Mart öncesindeki rezerv miktarına henüz ulaşılamadı.

HANEHALKI HALA UMUTSUZ

Faiz indirimleri iş dünyası açısından ‘yetersiz ama olumlu’ bulunsa da, 12 ay sonrasına ilişkin enflasyon beklentileri hala yüksek seyrediyor. Özellikle hanehalkları, enflasyonla mücadelenin başarılı olacağı konusunda hala karamsarlığını ve umutsuzluğunu koruyor. TCMB tarafından açıklanan piyasa beklentileri anket sonuçlarına göre, temmuz ayında 12 ay sonrası yıllık enflasyon beklentileri bir önceki aya göre, piyasa katılımcıları için 1,2 puan azalarak yüzde 23,4 seviyesine, reel sektör için 0,8 puan azalarak yüzde 39 seviyesine gerilerken, hanehalkı için 1,5 puan artarak yüzde 54,5 seviyesine yükseldi. Gelecek 12 aylık dönemde enflasyonun düşeceğini bekleyen hanehalkı oranı bir önceki aya göre 4,1 puan azalarak yüzde 26,6 oldu.

Bu durum bize gösteriyor ki, TCMB’nin faiz politikalarının ötesinde, fiyatlama davranışlarını normalleştirmek için toplumun geleceğe dair beklentilerini olumluya çevirecek adımlar atılması gerekiyor.

TÜKETİCİ GÜVENİ 5 AYIN EN DÜŞÜĞÜNDE

Geçtiğimiz hafta, TÜİK ve TCMB tarafından açıklanan güven endeksleri, gerek vatandaş gerekse özel sektörün gelecek beklentileri açısından önemli mesajlar veriyor. Bu endeks sonuçlarına adım adım bakalım: TÜİK ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası iş birliğiyle yürütülen Tüketici Eğilim Anketi sonuçlarından hesaplanan tüketici güven endeksi, haziranda 85,1 iken bu ay yüzde 1,8 azalışla 83,5 olarak kayıtlara geçti.

Güven endeksleri 0-200 aralığında değer alırken, endeksin 100’den büyük olması sektörün mevcut ve gelecek döneme ilişkin iyimserliğini, 100’den küçük olması ise kötümserliğini gösteriyor.

EKONOMİK DURUMA BAKIŞ NE?

Mevcut dönemde hanenin maddi durumu endeksi yüzde 1,6 azalarak 69,3’ten 68,2’ye geriledi. Gelecek 12 aylık dönemde hanenin maddi durum beklentisi endeksi haziranda 85,8 iken bu ay yüzde 1,4 düşüş kaydederek 84,6 oldu. Geçen ay 82,4 olan gelecek 12 aylık dönemde genel ekonomik durum beklentisi endeksi yüzde 4,2 azalışla bu ay 79 olarak hesaplandı. Gelecek 12 aylık dönemde dayanıklı tüketim mallarına harcama yapma düşüncesi endeksi de geçen ay 102,6 iken bu ay yüzde 0,3 düşüşle 102,3’e geriledi.

PERAKENDE VE HİZMETTE GÜVEN GERİLEDİ

TÜİK’in yayımladığı sektörel güven endekslerine göre ise ekonomik aktivite açısından kritik önemdeki perakende ve hizmet sektöründe güven gerilerken, inşaat sektöründe artış izlendi. Mevsim etkilerinden arındırılmış güven endeksi temmuz ayında bir önceki aya göre; hizmet sektöründe yüzde 0,8 oranında azalarak 110 değerini, perakende ticaret sektöründe yüzde 0,5 oranında azalarak 107,9 değerini aldı. İnşaat sektöründe güven ise yüzde 2,2 oranında artarak 88,8 değerini aldı.

Üç sektör için de gelecek 3 aylık dönemde talep beklentisinin gerilediği izlendi. Talep beklentisinde en sert düşüş 3,4 puanla perakende sektöründe yaşandı.

REEL KESİM GÜVENİ YATAY

Öte yandan TCMB’nin temmuz ayına ilişkin yayınlanan reel kesim güven endeksi ve kapasite kullanım oranı verilerine de bakalım.

Mevsimsellikten arındırılmamış reel kesim güven endeksi Temmuz’da 100,2 değerini aldı. Haziran ayında bu değer 100,3 olarak gerçekleşmişti. Temmuz ayında mevsimsellikten arındırılmış endeks ise bir önceki aya göre 0,5 puan artarak 98,9 seviyesinde kaydedildi. Endeksi oluşturan anket sorularına ait yayılma endeksleri incelendiğinde, gelecek üç aydaki üretim hacmi, gelecek üç aydaki toplam istihdam, sabit sermaye yatırım harcaması, genel gidişat ve gelecek üç aydaki ihracat sipariş miktarına ilişkin değerlendirmeler endeksi artış yönünde etkilerken, mevcut toplam sipariş miktarı, son üç aydaki toplam sipariş miktarı ve mevcut mamul mal stokuna ilişkin değerlendirmeler endeksi azalış yönünde etkiledi. İmalat sanayi genelinde mevsimsel etkilerden arındırılmış kapasite kullanım oranı ise, bir önceki aya göre 0,3 puan azalarak yüzde 74,1 seviyesinde gerçekleşti. Mevsimsel etkilerden arındırılmamış kapasite kullanım oranı ise, bir önceki aya göre 0,4 puan azalarak yüzde 74,2 seviyesinde kaydedildi.