Orta Doğu’daki gerilimle yükselen petrol fiyatları, küresel havacılık sektöründe sert hisse kayıplarına yol açtı. Yakıt maliyetlerindeki artış, güvenlik kaygıları ve teslimat gecikmeleri sektörün görünümünü zayıflattı.
Orta Doğu’da tırmanan jeopolitik gerilim, petrol fiyatlarını yukarı çekerken havacılık sektörünü olumsuz etkiledi. İsrail’in İran’a yönelik saldırılarıyla artan güvenli liman talebi, enerji piyasalarında dalgalanmalara neden olurken, Brent petrolün varil fiyatı mayıs ayı sonuna göre yüzde 25’in üzerinde yükselerek 76 dolara kadar çıktı. Fiyatlar daha sonra 73 dolar seviyesinde dengelendi.
Petrol fiyatlarındaki bu artış, en çok hava yolu şirketlerini etkiledi. Yakıt maliyetlerinin, şirketlerin toplam giderlerinde önemli bir yer tutması nedeniyle, akaryakıttaki yükseliş havayolu hisselerinde kayda değer düşüşlere yol açtı. Ayrıca güvenlik endişeleri ve Orta Doğu uçuşlarının iptali de sektördeki baskıyı artırdı.
Analistler, şirketlerin bu artan maliyetleri bilet fiyatlarına yansıtmasının, yolcu talebinde azalmaya neden olabileceğini belirtti. Bunun yanı sıra, ABD-Çin arasındaki ticari tarifelerin yarattığı belirsizlikler ve uçak teslimatlarındaki gecikmeler de hisselerdeki değer kaybında etkili oldu.
Sektörel Kaybın Detayları:
Mayıs ayı sonundan bu yana havacılık şirketlerinin borsalardaki performansında gözle görülür gerilemeler yaşandı:
- Air France: %15,6 düşüş
- American Airlines: %9,1 düşüş
- United Airlines: %5,8 düşüş
- Southwest Airlines: %4,9 düşüş
- Air Canada: %3,5 düşüş
- Delta Airlines: %2,8 düşüş
- Lufthansa: %1,4 düşüş
- International Airlines Group (British Airways – Iberia): %1,2 düşüş
- China Southern Airlines: %1 düşüş
- Ryanair: %0,7 düşüş
Ryanair’in Mart 2023 – Mart 2024 döneminde 1,92 milyar avro olan vergi sonrası kârı, bir sonraki dönemde yüzde 16 azalarak 1,61 milyar avroya geriledi. Ayrıca Boeing’in teslimat gecikmeleri nedeniyle şirket, 2025 yolcu hedefini 210 milyondan 206 milyona çekti.
Öte yandan, bölgedeki gerilim nedeniyle Air France, United Airlines, Delta Air Lines ve Ryanair gibi büyük şirketler Tel Aviv uçuşlarını geçici olarak askıya aldı. Uzmanlar, jeopolitik tansiyonun düşmemesi halinde sektördeki baskının sürebileceğini ifade ediyor.