ABD Başkanı Donald Trump’ın çelik ithalatına uygulanan gümrük vergisini %25’ten %50’ye çıkaracağını açıklaması, küresel çelik piyasalarında büyük bir belirsizlik yarattı. Bu kararın Avrupa ve ABD üzerindeki etkileri ise farklı yönlerde hissediliyor.
Fiyatlar ABD’de Yükseliyor, Avrupa’da Düşüyor
Trump’ın ani açıklamasının ardından, ABD’de çelik fiyatlarının daha da artması bekleniyor. Uzmanlar, zaten yüksek seviyelerde seyreden iç piyasadaki fiyatların bu gelişmeyle birlikte daha da tırmanacağını öngörüyor. CRU şirketinde Amerika çelik analizleri başkanı Josh Spoores, “ABD zaten net bir ithalatçı ve fiyatlar dünyanın geri kalanına göre yüksek. Bu adım fiyatları daha da artırıyor,” dedi.
Öte yandan, bu durum Avrupa’daki çelik piyasasında farklı bir tabloya yol açıyor. ABD’ye ihraç edilemeyen çelik arzının Avrupa’ya yönelmesi, kıtadaki satış fiyatları üzerinde aşağı yönlü baskı oluşturuyor. Bazı Avrupalı üreticiler ise, ABD’deki yüksek fiyatlardan yararlanmak üzere çelik içerikli ürünler ihraç ederek bu gelişmeden fayda sağlamayı planlıyor.
Şirketler ve Sektörler Üzerinde Belirsizlik Hâkim
Trump’ın tarifeleri artırma kararı, sadece çelik üreticilerini değil, otomotiv ve yenilenebilir enerji gibi sektörleri de doğrudan etkiliyor. BMW, mevcut %25’lik vergiler nedeniyle yüksek üç haneli milyon avroluk bir zarar öngördüğünü daha önce açıklamıştı. Morningstar analisti Rella Suskin, %50’lik tarifelerin etkisinin bir kısmının son otomotiv düzenlemeleriyle dengelenebileceğini ancak belirsizliğin devam ettiğini belirtti.
Danimarkalı enerji şirketi Ørsted de, ABD’de yerel açık deniz rüzgar türbini tedarik zincirinin yetersizliği nedeniyle bu vergilerden olumsuz etkilenebilecek şirketler arasında gösteriliyor.
Avrupa Çelik Sektörü Baskı Altında
Avrupa çelik sektörü, halihazırda düşük talep ve artan ithalat baskısıyla mücadele ederken, bu yeni gelişme endüstrideki kırılganlığı artırıyor. MEPS International’dan Kaye Ayub, “Trump’ın son tarifeleri, Avrupa’daki üreticilerin kâr marjlarını daha da daraltacak ve birçok firmayı üretimi azaltmaya zorlayacak,” değerlendirmesinde bulundu.
Avrupa Birliği ise Trump’ın kararına sert tepki gösterdi. AB yetkilileri, bu adımın küresel ekonomide belirsizlik yarattığını ve Atlantik’in her iki yakasındaki işletmeler ile tüketicilerin maliyetlerini artıracağını belirterek misilleme tehdidinde bulundu.
İngiltere ve Diğer Pazarlar İçin Belirsizlik Sürüyor
İngiltere açısından da durum netlik kazanmış değil. Mayıs ayında ABD ile ticaret anlaşması taslağını açıklayan Birleşik Krallık, hâlâ çelik tarifelerinden muafiyet elde edemedi. UK Steel Başkanı Gareth Stace, yerel firmaların sipariş iptallerinden endişe ettiğini ve ürünlerin ABD’ye gönderilemeyeceğini dile getirdi.
Politika Belirsizliği Sürüyor
CRU’dan Josh Spoores, Trump’ın ticaret politikalarındaki ani değişikliklerin sanayi üzerinde ciddi belirsizlik yarattığını ifade ederek, “Bu kararın kısa vadede uygulamaya geçip geçmeyeceği bile net değil. Üç ay değil, üç haftalık bir süre için bile öngörü yapmak zor,” dedi. Spoores ayrıca, bu düzeyde bir tarifenin ABD’deki üreticileri doğrudan etkileyebileceğini ve güçlü lobi faaliyetlerini tetikleyeceğini vurguladı.