Foreks – Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) tertibiyle düzenlenen Türkiye-Şili İş Forumu, T.C Ticaret Bakanı Prof. Dr. Ömer Bolat, Şili Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Alberto Van Klaveren, DEİK Lideri Nail Olpak, DEİK/Türkiye-Şili İş Konseyi Başkanı Ahmet Bilge Anbarlılar ve iki ülke iş insanlarının iştirakiyle 10 Nisan 2025 tarihinde İstanbul’da gerçekleşti.
Forumda, T.C Ticaret Bakanı Prof. Dr. Ömer Bolat, Şili Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Alberto Van Klaveren tarafından “Türkiye ile Şili ortasında Teknik Bilgi Değişimi ve İşbirliği Mutabakat Zaptı” imzalandı.
Bolat: ”Türk savunma sanayi şirketlerimiz Şili’de tedarik ve ortak üretim bahislerinde kimi kontratlar imzalamış durumda”
Türkiye ile Şili’nin coğrafi olarak uzak görünse de datalar ve gerçeklere bakıldığında epeyce yakın dost ülkeler olduğunu belirten T.C Ticaret Bakanı Prof. Dr. Ömer Bolat, “Gelecek yıl, bu diplomatik alakanın 100’üncü yılını kutlayacağız. Birebir vakitte Şili, Türkiye’nin Hür Ticaret Muahedesi imzaladığı birinci Latin Amerika ülkesi. İkili ticaret ve yatırım ilgilerine bakıldığında Şili, Türkiye’nin Latin Amerika’daki dördüncü büyük ticaret ortağı pozisyonunda. 2021 yılında dış ticaret hacmimiz 1 milyar doları aştı. Şu anda dış ticaretimizde umut vadeden alanlardan biri de savunma sanayiindeki yakın iş birliğimiz. Türk savunma sanayi şirketlerimiz Şili’de tedarik ve ortak üretim bahislerinde birtakım mukaveleler imzalamış durumda. Geçtiğimiz Aralık ayında Türk Hava Yolları (IS:THYAO) İstanbul-Santiago ortasında haftada dört gün günlük uçuşlara başladı. Bu da iş ilgilerinin daha üst düzeylere çıkmasına katkı sağlayacak. Umuyorum ki bugün gerçekleşen İş Forumu ve imzaladığımız mutabakat zaptı muahedesi da iki dost ülkenin iş dünyası temsilcilerinin yeni fırsatlar keşfetmesine ve ikili ticaretin artırılmasına katkı sağlayacak. Ülkelerimiz ortasındaki ticareti artırmak en büyük görevimiz” biçiminde konuştu.
Klaveren: “STA’mızın 15. yıl dönümüne yaklaşırken, bu muahedeyi modernize etme ve geliştirme muhtaçlığının farkındayız”
Önümüzdeki yıl Şili ile Türkiye’nin diplomatik münasebetlerinin yüzüncü yılınının kutlanacağını ve bunun bir dönüm noktası olacağını söz eden Şili Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Alberto van Klaveren, “Ülkelerimiz ortasındaki coğrafik uzaklığa karşın Şili, Türkiye’yi yalnızca Avrasya’da değil, tıpkı vakitte Latin Amerika ile bu dinamik bölge ortasında kilit bir irtibat olarak stratejik bir ortak olarak görüyoruz. Münasebetlerimizin gücü, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ikili bağlantılarımızın 90. yıl dönümü vesilesiyle 2016 yılında Şili’ye gerçekleştirdiği tarihi ziyarette açıkça görülüyor. Geçtiğimiz yıl Ankara’da düzenlenen Şili-Türkiye Hür Ticaret Muahedesi (STA) 5. Ortak Komitesi, ticari bağlantılarımızı sürdürme kararlılığımızın altını çizdi. Önümüzdeki yıl diplomatik münasebetlerimizin yüzüncü yılını kutlayacağız. Bu dönüm noktası bizi, kaydettiğimiz kayda bedel ilerleme ve önümüzdeki muazzam potansiyel üzerinde düşünmeye davet ediyor. Bugün Türkiye, Şili için Avrasya’da kilit bir ticaret ortağı pozisyonundayken, Şili de Türk işletmeleri için Latin Amerika’ya açılan stratejik bir kapı vazifesi görüyor. STA’mızın 15. yıl dönümüne yaklaşırken, bu muahedeyi modernize etme ve geliştirme muhtaçlığının farkındayız. Hem Şili hem de Türkiye çeşitli ortaklarla yeni ve daha savlı ticaret mutabakatlarını muvaffakiyetle müzakere etti ve ikili ticaret çerçevemizi global trendlerle uyumlu hale getirmenin vakti geldi. İşbirliğimizi derinleştirmek, pazara erişimi genişletmek ve hizmetler, dijital ticaret ve yatırımların kolaylaştırılması üzere yeni alanları dahil etmek için bu fırsatı değerlendirelim. Potansiyelimizi tam manasıyla hayata geçirmek için iş ağlarını güçlendirmeli, yatırımları teşvik etmeli ve bilgi alışverişi için platformlar oluşturmalıyız. Ticaret anlaşmalarımızı modernize etmek, yatırım fırsatlarını arttırmak ve dirençli, yenilikçi ve geleceğe yönelik bir iştirak kurmak için birlikte çalışalım” dedi.
Olpak: “Şili iş dünyasını Türkiye’ye yatırım yapmaya ve fırsatlardan yararlanmaya davet ediyorum”
Şili’nin Türkiye’nin Latin Amerika Ülkeleri ortasında Özgür Ticaret Mutabakatı yaptığı tek ülke olduğuna dikkat çekerek, iki ülke iş dünyasının bu fırsattan daha fazla yararlanması gerektiğini belirten DEİK Başkanı Nail Olpak, “ABD’nin yakın vakitte açıkladığı yeni gümrük vergilerinin akabinde global ticaretin ve global büyümenin yeni ticaret savaşlarından ziyan görmesini bekliyoruz. Bu sıkıntı ve bilinmeyen vakitlerde en âlâ strateji karşılıklı iş birliğimizi arttırmaktır ve Şili’nin en uygun ticaret ve yatırım ortaklarımızdan biri olacağına inanıyoruz. Şili ile ticaret hacmimizin istikrarlı bir halde artırılması gayesinin hepimiz farkındayız. Yalnızca sayıları güzelleştirmekle kalmayıp ikili yatırımları da artıracağımıza inanıyorum.Her iki ülke de teknoloji start-up’larının aktifliği için kıymetli takviyeler sağlıyor. Bu alanda iş birliği geliştirilebilir. Şili’nin savunma endüstrisine de değerli bir ilgisi var. En son HAVELSAN Şili ile bir muahede imzaladı. ASELSAN’ın aslında orada bir ofisi var. Bunlar âlâ örnekler ve bunların üzerine daha fazlasını inşa edebiliriz. Türkiye bakımından ise Batı Avrupa ile Çin ortasındaki en büyük yatırım, üretim ve teknoloji merkezi olan ülkemiz, 600 milyar doları aşan bir dış ticaret hacmine sahip. Güçten endüstriye, tarımdan altyapıya ve bilgi iktisadına kadar çabucak her dalda kıymetli yatırım fırsatlarımız var. Ayrıyeten Şili iş dünyasını ülkemize yatırım yapmaya ve bilhassa yüksek teknoloji bölümlerindeki yatırım fırsatlarımızdan yararlanmaya davet ediyorum. İnanıyorum ki Türk ve Şilili iş dünyası temsilcileri olarak amaçlarımıza ulaşacağız” dedi.
Anbarlılar: “Şili, Türkiye’nin bölgedeki angajmanı için stratejik bir ortak”
Altyapı geliştirme, güç dönüşümü ve teknolojik değişim alanlarında daha fazla iş birliğini hedeflediklerini belirten DEİK/Türkiye-Şili İş Konseyi Başkanı Ahmet Bilge Anbarlılar, “DEİK/Türkiye-Şili İş Kurulu olarak yeni iştirak fırsatlarını keşfetmek ve iki ülke ortasında karşılıklı büyümeyi teşvik etmek için etkin olarak çalışıyoruz. Ekonomik münasebetlerimizi güçlendirmek ve üçüncü ülkelerdeki ortaklığımızı kazan-kazan temelinde geliştirmek için iş birliği yapabiliriz. Şili’nin Latin Amerika ve öteki kıta ülkeleriyle ikili özgür ticaret muahedeleri yoluyla kurduğu aktif ticari ilişkiler Türk teşebbüsçüler için değerli fırsatlar sunuyor. Önceliklerimiz ortasında sektörel çeşitliliğin ve turist ziyaretlerinin artırılması ile iki ülke üniversiteleri ortasında iş birliğinin geliştirilmesi yer alıyor. Türkiye, bölgesindeki en dinamik ekonomilerden biri olarak Avrupa, Asya ve Orta Doğu ortasında bir geçit misyonu görüyor. Tıpkı halde Latin Amerika’nın en istikrarlı ve açık ekonomilerinden biri olan Şili de Türkiye’nin bölgedeki angajmanı için stratejik bir ortak. Altyapı geliştirme, güç dönüşümü ve teknolojik değişim alanlarında daha fazla iş birliğini teşvik ediyoruz. Yüksek kaliteli mühendisliği ve verimliliğiyle bilinen Türkiye’nin inşaat dalı, Şili’nin altyapı projelerine kıymetli katkılar sağlayabilir. Emsal halde Şili’nin lityum ve yenilenebilir güç alanındaki uzmanlığı da Türkiye’nin yeşil dönüşüm amaçlarını destekleyebilir” dedi.
Türkiye-Şili ticari ilgileri ve öne çıkan iş ve yatırım alanlarının görüşüldüğü İş Forumu’nda, sektörel fırsatlar değerlendirildi.